Deze maand is in de gemeenteraad de begroting 2025 vastgesteld. De begroting is door het College gepresenteerd met een structureel tekort. Iets wat we niet gewend zijn, zeker niet wenselijk, is niet toegestaan en kan in normale omstandigheden ook zeker niet op de steun van de ChristenUnie rekenen. Dit keer echter wel. En dat ligt, voor wat betreft het structurele tekort, aan de duidelijke toelichting die het College heeft gegeven.

Te weinig geld van het rijk

Het College handelt op advies van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, en wij volgen die lijn. Door een tekort te presenteren, wordt het in Den Haag duidelijk dat er echt te weinig geld wordt ontvangen vanuit de landelijke overheid. Het zou mooi zijn als we alsnog extra geld krijgen, maar wij hebben deze verwachting vooralsnog niet. En dat betekent dat de meerjarenbegroting volgend jaar wél in lijn moet worden gebracht. Dan geen onttrekkingen uit de algemene reserve om de begroting sluitend te krijgen, geen structurele tekorten, en dus: de uitgaven afstemmen met de inkomsten. En ook in die volgorde: de inkomsten zijn wat de ChristenUnie betreft leidend om te bepalen wat de uitgaven kunnen zijn. De lokale inkomsten zoals bijvoorbeeld de OZB kunnen wat ons betreft dus in principe niet verhoogd worden om de begroting sluitend te krijgen. Evenals het niet zo kan zijn dat structurele tekorten worden gefinancierd vanuit de reservepositie. Mocht het College voorstellen gaan doen hiertoe in 2025, dan zullen dergelijke voorstellen niet op de steun van de ChristenUnie rekenen. We zullen de lokale lasten voor de inwoners goed blijven monitoren, evenals de ontwikkeling van de Algemene Reserve.

Voor nu heeft de ChristenUnie toch ingestemd met deze begroting, omdat we zien dat, anders dan de trendmatige ontwikkeling, de OZB komend jaar niet stijgt. Conform afspraken, is de OZB niet het opvulmiddel van de begroting geworden dit jaar. En dat willen we ook graag zo houden.

Lastenstijging voor inwoners

Wat verder duidelijk naar voren is gekomen bij deze begroting, is precies hetgeen waar de ChristenUnie in april van dit jaar voor gewaarschuwd had. Tijdens de behandeling van de Belastingvisie, heeft raadslid Kees Posthumus namens de ChristenUnie voorgesteld de visie zodanig toe te passen, dat de totale lokale lasten voor de inwoners per saldo niet zouden stijgen. Helaas was daar destijds geen meerderheid voor, en is de Belastingvisie aangenomen. We zien nu in deze begroting voor 2025 dat, door toepassing van deze belastingvisie, de lokale lasten met bijna EUR 3 miljoen zijn gestegen. We hebben hier destijds, en nu opnieuw nadrukkelijk vragen over gesteld. De wethouder was en is het met de ChristenUnie eens dat inderdaad de implementering van de Belastingvisie leidt tot een forse lokale lastenstijging.

De ChristenUnie is, zoals ook al eerder in april aangegeven, het helemaal eens om de uitgaven van gemeentelijke voorzieningen en diensten in lijn te brengen met de inkomsten. Het profijtbeginsel toepassen voor afvalstoffen, rioleringsheffingen, gemeentelijke leges voor diensten, etc., daar kunnen we ons helemaal in vinden. Sterker nog, wellicht zijn er nog wel meer terreinen om dit te realiseren (denk aan de werkelijke kosten die de gemeente maakt voor evenementen, voor het schoonhouden van de straten in het weekend, etc.). Maar, toepassing van dit beleid leidt nu, bij de eerste begroting na vaststelling van de Belastingvisie, tot een forse lastenverzwaring voor de inwoners. Waar wij als ChristenUnie in april voor gewaarschuwd hadden, zien we nu gebeuren. We hadden dan ook gehoopt dat, als er sprake is van lastenstijging als gevolg van de Belastingvisie, het College dit op een andere manier zou hebben gecompenseerd. Helaas…

Geen steun voor aanpassen begroting

Het is daarbij echt heel bijzonder te constateren dat slechts alleen de ChristenUnie hier vragen over heeft gesteld en hier een punt van heeft gemaakt tijdens de begrotingsbehandeling. Helaas was er geen enkel zicht op een meerderheid om de begroting hierop aan te passen (te amenderen). Onze vraag hiernaar aan de andere fracties leverde nagenoeg geen enkele reactie op. Zeker niet van partijen die normaliter kritisch zijn op de lokale lasten. We stonden hier echt alleen in, maar blijven daar, al is het als enige partij, echt voor staan. Voor de toekomst houdt dit dus wel in dat we heel kritisch zullen blijven op toekomstige lastenverzwaringen voor onze inwoners.

ChristenUnie is tevreden

Los van de stijging van de lokale lasten voor de inwoners, is de ChristenUnie positief. Met deze begroting laat het College zien serieus werk te willen maken van de ambities en de doelstellingen van deze coalitie. Met name op het gebied van de bouw van woningen zet dit College grote stappen. De ChristenUnie wethouder Van der

Sluis heeft dit dossier prudent verwerkt, met oog voor risico’s, in de begroting, en daar is de Christenuniefractie tevreden over.

Maar ook op het terrein van onderwijshuisvesting, van investeringen in parkeren en van investeringen in sportvoorzieningen zien we keuzes in de begroting die tot grote tevredenheid stelt. Ondanks de uitdagingen die er liggen op vele terreinen, is het toch gelukt om gelden te begroten voor, in de ogen van de ChristenUnie, belangrijke zaken. Ook voor de diverse sportverenigingen zijn middelen beschikbaar gesteld. En dat is goed, want sport verbindt, is gezond, is wezenlijk voor de gemeenschap. We zijn dan ook blij dat voor voetbalverenigingen IJVV en ‘s-Heerenbroek de middelen zijn toegekend voor investeringen in faciliteiten. De ChristenUnie heeft het vaker genoemd en herhaalt dat nu weer graag: verenigingsleven in het algemeen, en sport in het bijzonder is het cement van de samenleving. Dat moeten we koesteren, waarderen, en faciliteren waar mogelijk.

Geld voor Bovenkerk en Ikonenmuseum

Bijzonder tevreden zijn we dat de Bovenkerk en het Inkonenmuseum extra middelen krijgen, conform aangenomen moties eerder dit jaar. De ChristenUnie heeft het College wel opgeroepen werk te maken van het integreren van het Ikonenmuseum met de andere culturele instelling in onze gemeente, Sambiq. De ChristenUnie heeft de toezegging van de wethouder Cultuur gekregen, om de stand van zaken rondom deze samenwerking in het eerste kwartaal van 2025 te vernemen. Cultuur kan wat ons betreft efficiënter en meer gebundeld worden georganiseerd, om proberen verder schaalvoordelen te realiseren tussen de verschillende instellingen.

Goede begroting

We zijn, per saldo, dus positief, zeker omdat de taakstellingen waar vele andere gemeentes op dit moment voor staan, voor een groot deel dit jaar aan Kampen voorbijgaan. Juist door het robuuste en degelijke financiële beleid van de afgelopen jaren, het tijdig ombuigen van de uitgaven en opbouwen van een stevige reserve, kunnen we nu relatief eenvoudig begroten voor 2025. Zonder al te grote ombuigingen of forse bijstelling van het ambitieniveau van deze coalitie. Helaas niet zonder gebruikmaking van de algemene reserve, maar toch vinden we dat binnen de huidige omstandigheden acceptabel.

De begroting voor volgend jaar zal waarschijnlijk veel uitdagender worden. Zonder aanvullende middelen vanuit het Rijk, is de verwachting dat er lastige keuzes gemaakt moeten gaan worden. De ChristenUnie zal opnieuw, zoals aangegeven, de inkomsten leidend maken als grondslag voor de uitgaven. En niet andersom.

Kees Posthumus